Những điều nên biết về tinh hoàn ẩn
Tinh hoàn ẩn hay còn được gọi là tinh hoàn lạc chỗ. Trong giai đoạn phát triển của thai nhi nam, mới đầu, tinh hoàn nằm trong ổ bụng, sau đó, nó chạy dần xuống bìu. Tinh hoàn chưa xuống là tình huống tinh hoàn không di chuyển nữa trên đường chạy từ bụng xuống bìu. Tỷ lệ tinh hoàn chưa xuống khoảng 3-4% bé trai khi sinh, con số này cao hơn ở trẻ sinh non, sinh đôi, sinh thiếu cân.
Nguyên nhân gây tinh hoàn ẩn
Giai đoạn tinh hoàn chạy từ bụng xuống bìu chịu sự tác động của nhiều yếu tố. Nếu nảy sinh rối loạn, các nguyên nhân này sẽ làm tinh hoàn không xuống được đến bìu và gây ra chứng tinh hoàn ẩn.
Các nguyên do đó là:
- Suy tuyến yên, làm thiếu gonadotropin gây tinh hoàn ẩn và nhỏ dương vật;
- Sai lệch tổng hợp testosteron: thiếu men 17α-hydroxylase, 5α-reductase… làm cho tinh hoàn không phát triển bình thường;
- Giảm hiện tượng cảm nhận của các thụ thể androgen: gây ảnh hưởng sự phát triển tình huống sinh dục nam, gây ẩn tinh hoàn;
- Nếu mẹ mang bầu trẻ nam mà dùng diethylstilbestrol nhiều hay dùng kháng androgen thì bào thai có nguy cơ bị tinh hoàn chưa xuống;
- Phát triển bất thường của dây chằng tinh hoàn - bìu làm cho tinh hoàn nằm lơ lửng trên cao, không xuống được đến bìu;
- Các nguyên do cơ học gây cản trở sự chạy của tinh hoàn như: cuống mạch của tinh hoàn ngắn, xơ hoá vùng ống bẹn…
Dấu hiệu của tinh hoàn ẩn
Nếu trẻ trai còn nhỏ, cha mẹ có thể kiểm tra nơi bìu nhưng không thấy tinh hoàn ở dưới bìu. Ở trẻ lớn hoặc người lớn, tự sờ thấy trong bìu không có tinh hoàn hay sờ thấy ở ống bẹn có khối u nổi lên. Bìu phát triển kém, tinh hoàn chưa xuống càng cao thì bìu càng kém phát triển. Tinh hoàn chưa xuống có thể trong ổ bụng , lỗ bẹn sâu khi khám không sờ thấy tinh hoàn.
Siêu âm bụng, chụp cắt lớp vi tính ổ bụng hoặc nội soi ổ bụng có thể xác định được vị trí của tinh hoàn lạc chỗ. Ngoài ra, còn có khả năng biết những khác thường khác của tinh hoàn như u tinh hoàn…
Nguy cơ vô sinh của bệnh tinh hoàn ẩn
Tinh hoàn chưa xuống thường xảy ra kích thước nhỏ hơn bình thường, nhu mô thường mềm nhão. Nghiên cứu của các chuyên gia cho thấy: Các bé có tinh hoàn lạc chỗ, chu vi của các ống sinh tinh nhỏ hơn, mức độ xơ hóa tinh hoàn cũng lớn hơn; sự thay đổi về mô học của các tinh hoàn chưa xuống có khả năng ảnh hưởng tới tinh trùng gây mất chức năng sinh sản. Nếu người bệnh chỉ bị tinh hoàn ẩn một bên thì vẫn có khả năng sinh con. Nhưng họ xảy ra nhiều rủi ro do nguy cơ bị ung thư bên tinh hoàn lạc chỗ và nhiều nguy cơ khác.
Trường hợp người bệnh bị ẩn tinh hoàn hai bên thì khả năng vô sinh rất lớn. Những người này thường có kết quả xét nghiệm tinh dịch đồ không có tinh trùng. Thậm chí, có người còn không thể làm chuyện ấy được do thiếu hụt nội tiết tố nặng. Thể chất những đàn ông này thường yếu đuối, ảnh hưởng rất lớn tới công việc, sinh hoạt và tâm sinh trạng người bệnh. Mặt khác, người bị tinh hoàn chưa xuống thường xuất hiện với các dị tật bẩm sinh khác làm tăng nguy cơ vô sinh cho người bệnh.
Cần trị liệu sớm tinh hoàn ẩn
Trẻ bị tinh hoàn lạc chỗ, nếu không được trị liệu có khả năng gặp các nguy cơ như ung thư hóa tinh hoàn, vô sinh,... , Chấn thương tinh hoàn hoặc tổn thương về tâm sinh lý do không có hay chỉ có một tinh hoàn dưới bìu. Khi phát hiện trẻ bị tinh hoàn lạc chỗ, chúng ta chỉ nên đợi đến khi trẻ 9 tháng tuổi để xem tinh hoàn có xuống bìu hoặc không. Nếu sau 9 tháng mà tinh hoàn vẫn chưa xuống bìu thì nên xử lý bằng tiểu phẫu cho trẻ. Thời gian phẫu thuật thích hợp nhất là khi trẻ được 1-2 tuổi.
Đối với đàn ông trưởng thành phát hiện thấy tinh hoàn ẩn cần phải tiến hành phẫu thuật ngay: nếu tinh hoàn chưa bị ung thư hóa thì tiến hành phẫu thuật hạ tinh hoàn, kết hợp với cân bằng nội tiết tố. Tình trạng tinh hoàn bị ung thư hóa thì cần cắt bỏ tinh hoàn, nạo vét hạch kết hợp với trị liệu chống ung thư hỗ trợ...
Chúng tôi có lời khuyên:
Tinh hoàn ẩn chịu sự ảnh hưởng của nhiều yếu tố, trong đó xảy ra những yếu tố có thể ngăn ngừa được như khi mẹ có con tránh dùng diethylstilbestrol nhiều; hoặc không dùng các chế phẩm kháng androgen. Đối với con sinh thiếu cân, sinh non, sinh đôi, cha mẹ cần chú ý kiểm tra xem bé có bị ẩn tinh hoàn hoặc không để đưa trẻ đi chữa trị sớm. Mọi tình trạng phát hiện được con bị tinh hoàn ẩn, ba mẹ cần đưa trẻ trai đi khám để được chẩn đoán và điều trị sớm, tránh nguy cơ vô sinh và ung thư hóa tinh hoàn...ặp
Xem thêm những bệnh trẻ có thể gặp:
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét