Giãn tĩnh mạch thừng tinh: Đây được coi là một loại bệnh lý về tinh hoàn rất trầm trọng. Giãn tĩnh mạch thừng tinh (GTMTT) chiếm con số gần 30% các ca vô sinh nam. Thế nhưng, hiện nay, các nhà khoa học vẫn chưa tìm được chính xác căn nguyên gây căn bệnh cũng như những biến chứng điển hình của căn bệnh. Một số triệu chứng đáng chú tâm có thể kể đến là: Cảm giác căng nhức, nguy hiểm, sưng ở bìu… Ở một số bệnh nhân GTMTT, bác sỹ ghi nhận xảy ra một số bất thường như: thể tích tinh hoàn nhỏ, rối loạn sinh tinh do sự thay đổi mô học của tinh hoàn, bất thường của tinh dịch đồ, giảm nồng độ testosteron và thay đổi nhiều hormon khác. Những bất thường có khả năng hồi phục nhanh sau phẫu thuật thắt tĩnh mạch tinh giãn.
Viêm tinh hoàn, viêm mào tinh hoàn: Dù tinh hoàn và mào tinh hoàn khác nhau nhưng do cấu tạo giải phẫu hai tế bào này gần nhau nên tính chung đều là một hệ thống bệnh lý tinh hoàn. Sốt cao, ớn lạnh, nảy sinh cảm giác đau và sưng đỏ tại tinh hoàn, vùng bìu, đùi, háng, có khả năng đi tiểu ra máu… là những biến chứng điển hình của căn bệnh viêm tinh hoàn, viêm mào tinh hoàn. Viêm mào tinh hoàn là một căn bệnh khá bắt gặp ở cơ quan sinh dục phái mạnh, căn bệnh có thể tạo ra bởi một nhiễm trùng như viêm tiền liệt tuyến, viêm niệu đạo... Nhưng nguyên nhân chủ yếu gây nên viêm mào tinh hoàn là kết quả của các căn bệnh nhiễm trùng lây truyền qua đường tình dục, đặc biệt là căn bệnh lậu và nhiễm Chlamydia. Viêm mào tinh hoàn chủ yếu gặp phải ở nam giới có độ tuổi từ 19 - 35 tuổi. Nếu không được phát hiện và trị liệukhẩn cấp, viêm mào tinh hoàn cấp tính sẽ chuyển thành viêm mào tinh hoàn mãn tính, teo tinh hoàn và có khả năng dẫn tới vô sinh ở nam giới.
Những hiểu biết về tinh hoàn giúp phái nam phát hiện căn bệnh này ở giai đoạn sớm.
Xoắn tinh hoàn: Xoắn tinh hoàn là một loại bệnh lý cực kỳ nặng. Hiện tượng xoắn tinh hoàn căn nguyên khi cuống của tinh hoàn bị xoắn quanh trục tạo nên hiện tượng tắc nghẽn một phần hay tắc nghẽn toàn bộ mạch máu dẫn đến tinh hoàn, khiến máu không được lưu thông tới túi tinh, gây nên cảm giác sưng đau. Nếu không được điều trị sớm sẽ phá hủy tinh hoàn. Trong vòng 6 giờ, nếu nảy sinh sự can thiệp kịp thời sẽ bảo vệ đến 90% chất lượng tinh hoàn. Sau 12 giờ, tỉ lệ chỉ còn 50% và sau 24 giờ, chức năng giữ lại tinh hoàn chỉ còn 10%. Như vậy, xoắn tinh hoàn chính là nguyên nhân lớn tạo nên tình trạng vô sinh ở đàn ông khiến nam giới mất đi chức năng phái nam, tác động tới nhu cầu, khoái cảm và chất lượng tình dục. Nếu không được chữa trị cấp cứu nhanh chóng có thể khiến tinh hoàn bị hoại tử và phải cắt bỏ.
Khối u và ung thư tinh hoàn: U tinh hoàn là loại bệnh hiếm gặp nhưng rất nguy hiểm vì có đến 90% tình trạng là ung thư. U tinh hoàn là căn bệnh xuất hiện ở cả người lớn và trẻ em. Mặc dù ít gặp hơn so với các loại u khác, song bệnh nảy sinh tác động rất lớn đến cơ quan sinh dục. U tinh hoàn có khả năng gặp ở một , cả hai bên. Tuy nhiên, tỷ lệ u tinh hoàn hai bên rất thấp, chỉ xảy ra 4,3%. U tinh hoàn chủ yếu thường phát sinh ở thanh niên độ tuổi từ 25 - 50, đang hoạt động sinh dục mạnh. Những di căn sớm qua đường máu và đường bạch huyết làm tăng phần trầm trọng của u tinh hoàn. Ung thư tinh hoàn là căn bệnh diễn tiến âm thầm qua nhiều năm nên rất khó nhận biết sớm. Trước đây, ung thư tinh hoàn nảy sinh tiên lượng xấu, tỷ lệ tử vong khoảng 70%, nhưng hiện nay, nhờ sự sinh ra của các hóa chất trị liệu, tỷ lệ tử vong đã giảm đáng kể, nhiều trường hợp đã khỏi hẳn. U tinh hoàn có khả năng điều trị khỏi nếu được người khác biết sớm.
U thường có hình trứng, kích thước vài cm với trọng lượng có khả năng lên đến hàng trăm gam.Triệu chứng dễ nhận thấy nhất của loại bệnh ung thư tinh hoàn là cảm giác đau tức bất thường ở tinh hoàn, cảm giác nguy hiểm, sưng ở bìu, sờ nảy sinh mảng cứng hoặc u cục, tinh hoàn to ra hay nhỏ đi một cách bất thường. Nếu được chẩn đoán sớm và điều trị đúng cách, loại bệnh có khả năng trị liệu khỏi khá lớn. Tuy nhiên, trong tình trạng không được trị liệu kịp thời, các bộ phận ung thư sẽ phát triển và di căn rất nhanh ra các tế bào xung quanh, gây tổn hại tới chức năng hệ sinh sản, tác động tới chất lượng phát triển giới tính nam và trầm trọng đến tính mạng của bệnh nhân.